Mỹ vừa phê duyệt lenacapavir, loại thuốc đầu tiên trên thế giới có thể ngăn ngừa HIV bằng hai mũi tiêm mỗi năm.
Quyết định được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) công bố ngày 19/6. Đây là bước tiến lớn trong cuộc chiến kéo dài hàng thập kỷ nhằm kiểm soát đại dịch toàn cầu, mở ra cơ hội bảo vệ hàng triệu người, dù khả năng tiếp cận vẫn còn là một dấu hỏi lớn.
Khác với vaccine truyền thống, lenacapavir là thuốc kháng virus, hoạt động bằng cách duy trì nồng độ thuốc trong cơ thể đủ cao để tiêu diệt bất kỳ virus nào xâm nhập. Thuốc cho thấy hiệu quả 96% trong việc bảo vệ phụ nữ dị tính, 100% đối với nhóm nam quan hệ đồng giới và người đa dạng giới, theo hai nghiên cứu của hãng sản xuất Gilead Sciences. Đây là kết quả vượt trội so với các thuốc PrEP dạng viên uống hàng ngày.
Lenacapavir mở ra hướng mới cho phòng ngừa HIV, là bước ngoặt cho ngành y tế toàn cầu, vốn đang gặp khó khăn vì suy giảm đầu tư vào các chương trình chống HIV. Tiến sĩ David Ho, nhà khoa học tiên phong trong điều trị HIV tại Đại học Columbia, gọi đây là “đột phá lớn”.
Trước đó, lenacapavir đã được FDA phê duyệt vào năm 2022 cho điều trị HIV ở bệnh nhân kháng thuốc. Khi thử nghiệm mở rộng, các nhà khoa học phát hiện thuốc có hai đặc tính nổi bật: tồn tại lâu trong cơ thể và can thiệp hiệu quả vào quá trình sao chép của virus. Đây là tiền đề để Gilead chuyển hướng phát triển thuốc từ điều trị sang phòng ngừa.
