Với sự chấp thuận từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lenacapavir – thuốc tiêm phòng HIV chỉ cần dùng hai lần mỗi năm, đang mở ra một chương mới trong cuộc chiến chống lại đại dịch AIDS.
Lenacapavir (LEN), do công ty dược phẩm Gilead Sciences của Mỹ phát triển, là một loại thuốc kháng virus (ARV) dạng tiêm, tác dụng kéo dài, thuộc nhóm “chất ức chế capsid”. “LEN không phải là vaccine”, tiến sĩ Patrick Amoth, Tổng giám đốc y tế Kenya, giải thích với AFP. “Nó là một loại thuốc ARV giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV”.
Không giống như vaccine, vốn “huấn luyện” hệ miễn dịch nhận biết và chống lại mầm bệnh trước khi phơi nhiễm, lenacapavir hoạt động theo một cơ chế khác. Nó được dùng cho những người chưa nhiễm virus để phòng ngừa (gọi là dự phòng trước phơi nhiễm, hay PrEP). Thuốc ngăn chặn virus nhân lên bằng cách can thiệp vào capsid – lớp vỏ protein bao bọc vật chất di truyền của HIV. Bằng cách phá vỡ lớp vỏ này, lenacapavir ngăn chặn virus lắp ráp và tự sao chép, từ đó bảo vệ cơ thể khỏi bị lây nhiễm.
Sự xuất hiện của lenacapavir đến vào một thời điểm then chốt. Sau nhiều thập kỷ nỗ lực, cuộc chiến chống HIV toàn cầu đang có dấu hiệu chững lại. Theo UNAIDS, năm 2023, thế giới ghi nhận 1,3 triệu ca nhiễm mới và khoảng 39 triệu người đang sống chung với HIV. Các phương pháp PrEP hiện tại, như thuốc uống Truvada hàng ngày hoặc thuốc tiêm Cabotegravir mỗi 1-2 tháng, thường đối mặt với rào cản về sự tuân thủ điều trị của người dùng.
